Bir kişinin ruh halindeki anlık değişimleri olarak da bilinen bipolar bozukluğu, taşkınlık (mani) ve depresif bozukluk olmak üzere ikiye ayrılıyor. Bu haberimizde bipolar nedir, bipolar bozukluk belirtileri nelerdir, bipolar bozukluk genetik midir, bipolar bozukluğun nedenleri nelerdir, bipolar bozukluk tedavisi nasıl olur, bipolar bozukluk nasıl teşhis edilir, gibi soruların yanıtlarına ulaşacaksınız.
BİPOLAR BOZUKLUK NEDİR?
Çok enerjik olmak, aşırı bir hareketlilik ve umursamaz tavır sergilemek gibi hareket ve davranışlar bipolar bozukluğuna örnektir. Bipolar bozukluğu olan bir kişinin, hasta olmadığı dönemlerde herkes gibi normal davrandığı görülür. Atak geçirmeye başlanıldığı zaman, bu süre birkaç hafta dahi sürebilir.
BİPOLAR BOZUKLUK BELİRTİLERİ NELERDİR?
İki tip ruhsal bozukluğun görüldüğü bipolar hastalığında, ilk olarak depresif dönemden bahsedelim. Depresif dönemde; enerji kaybı, unutkanlık, ümitsizlik, günlük rutin yapılan eylemlere ilgisizlik, değersiz hissetme, suçluluk psikolojisi, yorgunluk, iştahsızlık, intiharı düşünmek, uykusuzluk veya uyku sırasında uyanmak gibi belirtiler yer alıyor.
Taşkınlık (manik evre) döneminde ise; aşırı enerjik hissetmek, hızlı konuşmak, mutlu ve sevinçli hissetmek, az uyumak ve az yemek yemek, mantıksız düşünceler, dikkat kaybı, riski ve zararlı olabilecek davranışlarda bulunma, yeni planlar ve fikirler üretmek, eylemlerde aşırı düzeye kaçmak gibi belirtiler yer alıyor. Birbirini takip eden mani ve depresyon atakları, arada normale dönse de sürekli bir döngü halindeler.
BİPOLAR BOZUKLUK GENETİK MİDİR?
Akraba ve ailede bipolar bozukluk yoksa, bipolar bozukluğunun görülme olasılığı %1-2’dir. Ancak ailede (anne-baba-kardeş) bipolar bozukluğu varsa, bu hastalığın görülme olasılığı da %7-8’dir. Eğer tek yumurta ikizlerinden birinde bu hastalık varsa, diğerinde %45-60’a kadar bu hastalığın görülmesi beklenir.
BİPOLAR BOZUKLUĞUN NEDENLERİ NELERDİR?
Bipolar bozukluğun kesin nedeni bilinmese de, genetik faktörleri, beyinde kimyasal dengesizliği ve tetikleyici faktörleri bipolar bozukluğuna örnek gösterebiliriz.
BİPOLAR BOZUKLUĞUNA KİMLER YAKALANIR?
Kadın ve erkeklerde eşit olarak görülen bipolar bozukluğunun, ortalama yaşı 15-24’dir. Mevsimlik gösteren bipolar bozukluğunda, ilkbahar ve yaz aylarında manik atak, kış ve sonbahar aylarında depresif dönem görülür.
BİPOLAR BOZUKLUK TEDAVİSİ NASIL OLUR?
Ataklar oldukça, bu atakların engellenmesine yönelik tedaviler yapılmaktadır. Ancak bipolar bozukluğunun belirli bir tedavisi yoktur. Bu noktada, hekim hastaya göre bir tedavi yöntemi bulur ve günlük hayatın düzene girmesini sağlamaya yardımcı olur. Öte yandan epilepsi ve psikoz ilaçlarının da kullanıldığı görülmüştür.
BİPOLAR BOZUKLUĞU OLAN HASTALARA ÖNERİLER
Düzenli hekim kontrolü yapmalı, ilaçları düzenli kullanmalı, alkol ve madde kullanımından uzak durmalı, uyku düzenini oturtmalı, hastalığınızın gidişatından aile ve arkadaşlarınıza bahsetmeli, stresten uzak durmalı, düzenli beslenmeli ve egzersiz yapmalı, öfke ve depresif duygularınızla baş etmeyi öğrenmelisiniz.
BİPOLAR BOZUKLUK NASIL TEŞHİS EDİLİR?
Yukarıda bahsedilen belirtiler sizin veya bir yakınınızda görülürse, hemen psikiyatriste başvurmanız gerekmektedir. Hastalığın belirli bir tanısı yoktur hatta bazen depresyon tanısı ile de karıştırılabilir. Eğer bir bulgu gerekiyorsa, bipolar bozukluğu olan hastaya tiroid testleri yapılabilir.
BİPOLAR BOZUKLUKTA ATAKLARIN BAŞLANGICINA DAİR İPUÇLARI
Az uyumak, çevreyi rahatsız edecek davranışlarda bulunmak ve konuşmalar yapmak, kararsızlık, çok konuşmak, aşırı heyecanlı ya da huzursuz olmak, aşırıya kaçmak ve iştahta değişiklikler olabilir.