Kitap, Türk edebiyatının başlangıçtan 18’inci yüzyıla kadarki sürecini metinler üzerinden anlatıyor ve inceliyor. Böylece, şimdiye kadarki “edebiyatların değil edebiyatçıların tarihi” nitelikli çalışmalardan apaçık ayrılıyor ve yepyeni yorumlara kapı aralıyor
Yeditepe Üniversitesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü Başkanı Prof. Dr. Ali Budak’ın “Metin Esaslı Bir Yaklaşımla Türk Edebiyatı Tarihi” isimli kitabı okuyucusuyla buluştu. Alışılagelmişin dışında bir edebiyat tarihi niteliği taşıyan kitap, okuyucuyu Türk edebiyatının metinleri arasında keyifle dolaştırıyor. Birincil metinler üzerinden ilerleyen eser, Türk edebiyatının bütün önemli metinlerinin anlaşılabilir bir şekilde sunulduğu ve yorumlandığı bir edebiyat tarihi olma özelliğine kavuşuyor.
Eser Altı Bölümden Oluşuyor
“Metin Esaslı Bir Yaklaşımla Türk Edebiyatı Tarihi”, altı bölümden oluşuyor. Birinci bölüm, Türkçeye ve Türk Edebiyatına dair genel bilgilerle başlıyor ve 12’inci yüzyıla kadar uzanıyor. İkinci bölümde Anadolu’da yeni edebiyatın ortaya çıkışına ve gelişimine ışık tutuluyor; yavaş yavaş birbirinden ayrışmaya başlayan Halk Edebiyatı ve Divan Edebiyatı kolları üzerinde ayrıntılı olarak duruluyor. Üçüncü bölümde 14’üncü, dördüncü bölümde 15’inci, beşinci bölümde 16’ncı ve son bölüm olan altıncı bölümde ise 17’nci yüzyıla ait eserler ve yazarları ele alınıyor. Kitapta aynı zamanda Türk edebiyatının bütünlüğü göz önünde tutularak Çağatay, Kıpçak, Harem ve Azeri sahaları edebiyatları ve eserleri de ana çizgileriyle çerçeveleniyor.
“Edebiyat Tarihi Kitaplarında Edebiyat Eksik”
Prof. Dr. Ali Budak, mevcut edebiyat tarihi kitaplarının çoğunlukla “edebiyatçılar tarihi” niteliğinde olduğunu belirtiyor ve şu görüşleri vurguluyor:
“Çünkü bizzat edebiyat eserlerine değil daha çok şairlerine veya yazarlarına odaklanmışlardır. O kadar ki, bazılarında edebiyat eserlerine yer vermek gereği bile duyulmamıştır. Adından da anlaşılacağı üzere ‘Metin Esaslı Bir Yaklaşımla Türk Edebiyatı Tarihi’, şair/yazar değil, eser odaklı bir yaklaşımı önceliyor, önemsiyor ve benimsiyor.”
“Amaç Bütünlüklü Edebi Değerlendirmelere Zemin Hazırlamak”
Prof. Dr. Budak’a göre, metin esaslı tarihçilik anlayışıyla okuyuculara ve araştırmacılara bütünlüklü edebi değerlendirmeler yapma imkânı sunuluyor:
“Her zihin yeni okumalar yapacak, yeni yorumlar bulacak, yüzyılların metinleri de böylece üstlerini kapatmış unutulmuşluk bulutlarından sıyrılacaklardır. Ayrıca, eserler üzerinden yapılan bu tarih yolculuğu, ‘Metin Esaslı Bir Yaklaşımla Türk Edebiyatı Tarihi’ne iyi hazırlanmış bir antoloji niteliği de kazandırmaktadır. Okuyucular, başlangıçtan 18’inci yüzyıla kadar hemen bütün önemli metinleri bir arada ellerinin altında bulacaklardır. Yine çok zengin bir kaynakça da araştırmacılar ve incelemeciler için hazır bir kılavuz vazifesi görecektir.”
“Türk Edebiyatında Önemli Bir İhtiyacı Karşıladı”
Prof. Dr. Ali Budak, uzun yılların emeği “Metin Esaslı Bir Yaklaşımla Türk Edebiyatı Tarihi”yle aynı zamanda Yeditepe Üniversitesi’nin 25’inci kuruluş yıldönümünü de kutluyor.
Kitabın başında da İSTEK Vakfı ve Yeditepe Üniversitesi Kurucu ve Onursal Başkanı Bedrettin Dalan ile Yeditepe Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Canan Aykut Bingöl’ün sunuş yazıları yer alıyor. Dalan, önemli bir ihtiyacın karşılandığını belirtirken, Prof. Dr. Bingöl, eserin zamana tanıklığı üzerinde duruyor.