İnsülin direnci nedir?
Glikoz ya da bilinen ismiyle şeker, hücrelerin ana besin kaynağını oluşturuyor. İnsülin ise glikozun hücre içine alınması ve kullanılmasında anahtar görevi görüyor. İnsülinin doku düzeyinde etkisi azalıp glikozun uygun şekilde kullanılamaması ise insülin direnci olarak adlandırılan bir duruma sebep oluyor.
İnsülin direncinin sebepleri nelerdir?
Vücut kitle indeksi (VKI) 27 üzerine çıkan kişilerde insülin direnci kaçınılmaz bir sonuç. Obezite, sedanter (hareketsiz) yaşam, kötü beslenme insülin direncinin başlıca sebepleri arasında yer alıyor. Günlük aktivitenin azalması, karbonhidrat ağırlıklı beslenme, ileri yaş, sigara kullanımı, bazı ilaçlar (steroid, antipsikotik) ve hormonal bozukluklar (Cushing hastalığı, akromegali gibi) de insülin direncine yol açabilir. Ayrıca, insülin direncinin genetik bir temeli bulunmaktadır.
İnsülin direnci neleri tetikler?
İnsülin direnci gelişen kişilerde Tip 2 diyabet, hipertansiyon, yüksek kolesterol, kalp hastalıkları, uyku apnesi, Alzheimer ve karaciğer yağlanması gibi hastalıkların ortaya çıkma ve gelişme olasılığı artar.
İnsülin direnci nasıl belirlenir?
İnsülin direnci genellikle belirgin bir şekilde belirti göstermez. Ancak kan şekeri yükselmesi, kolesterol yükselmesi ve yüksek kan basıncı gibi tetiklediği hastalıklarla kendini gösterir. Bu belirtiler muayene ve laboratuvar testleriyle tespit edilebilir.
İnsülin direncinin belirtileri nelerdir?
İnsülin direncini düşündüren en önemli belirti bel çevresinde artıştır. Kadınlarda bel çevresi 88 cm, erkeklerde ise 102 cm ve üzerinde ise insülin direnci olasılığı yüksektir. Diğer belirtiler arasında ciltte koyu kahverengi lekelerin oluşması, yüksek tansiyon, yüksek açlık kan şekeri, yüksek trigliserid seviyesi, düşük HDL kolesterol seviyesi ve kadınlarda polikistik over sendromu yer alır.
İnsülin direnci nasıl tedavi edilir?
En önemli tedavi yöntemi kilo verilmesi ve yaşam tarzının değiştirilmesidir. Bu değişikliklerle insülin direnci azaltılarak Tip 2 diyabetin gelişimi önlenebilir. Doktorun önerdiği ilaçları kullanmak da hastalıkların tedavisinde gerekebilir.
İnsülin direncini kırmak için neler yapılmalı?
Günlük aktivite artırılmalıdır. Günde en az 5 bin adım atmak veya haftada en az 150 dakika yürümek önerilir. Dengeli ve sağlıklı kilo kaybı da önemlidir. Obez kişilerde günlük 500 kalori kısıtlaması, karbonhidrat alımının azaltılması, lifli besinlerin tüketiminin artırılması ve şekerli ve gazlı içeceklerin azaltılması önemli noktalardır.