Amerikan çizgi roman karakteri Joker, sinemada gişe rekorları kıran filminin ardından, Ortadoğu’nun dört bir yanında sokakları dolduran protesto dalgasının da yüzü olmaya başladı. 2010 yılında Tunus’ta başlayan Arap Baharı’nın aksine, siyaset ve mezhepler üstü bir görünüm arzeden eylemlerde Arap gençler yine çoğunluğu oluşturuyor. Yaşadıkları ülkeleri yöneten rejimler ve hükümetler tarafından dışlandıklarını, görmezden gelindiklerini düşünen gençler, duvarları ve yüzlerini Joker karakterine boyuyor. Lübnan ve Irak’ta göstercilerin eylemler için Joker maskesini kullanmaları, bölgenin diğer ülkelerini de etkisi altına alacağa benziyor. El-Araby internet haber sitesine göre son olarak Kuveyt’te yüzbinlerce kişinin takip ettiği sosyal medya fenomeni İbrahim el-Hababi’nin Joker kılığına girip çektiği fotoğraf ve videoların sonu karakolda bitti.
KUVEYT’TE İLK TUTUKLAMA
182 bin takipçisi olan Hababi’nin Kuveyt sokaklarında Joker kılığında araba sürdüğü ve kahkahalar attığı görüntülerin hızla paylaşılması sonrasında harekete geçen Kuveyt güvenlik güçleri, sosyal medya fenomenini gözaltına aldı ve tutukladı. Görüntülerin ardından açıklama yapan bir güvenlik yetkilisinin, “güvenliği tehlikeye atacak ve korku yayacak davranışlardan uzak durulması” konusunda uyarıda bulunması, Körfez bölgesindeki rejimlerin sosyal olaylar karşısında diken üstünde durduğunun göstergesi oldu. Sosyal medya fenomenin sorgu sırasında, “Sinemada bir fenomene dönüşen çizgi roman karakterinden etkilendiğini” belirttiği açıklandı.
MASKENİN ARDINDAKİ GERÇEK
Joker maskesi ilk olarak Beyrut’ta son bir haftadır süren eylemler sırasında kullanılmıştı. Beyrut’ta eylemlere katılan gençler, Joker karakterini hem şehrin duvarlarında resmettiler hem de yüzlerini palyaço karakterine boyadılar. Beyrut’taki gösterilere Joker maskesiyle katılan bir genç kadın Amerikan Wired dergisine verdiği görüşte “Yüzümü bu şekilde boyamamız karakterle empati kurmamızın neticesi. Çünkü yüzünü boyamadan önce sefil bir hayatı vardı. Kimse onla ilgilenmiyor, kimse dinlemiyordu. Hayal kırıklığına uğramış, öfkeliydi ve sonunda çıldır, bugün Lübnan’da olan da budur.” ifadeleriyle maskenin ardındaki gerçeği aktardı.
IRAK’TA GÖSTERİLERİN İÇİNDE
Irak’ı Ekim ayı başında Bağdat merkezli sallayan hükümet karşıtı eylemlerde de Joker bir simgeye dönüştü. Iraklı bir tasarımcı, Joker filmindeki sahneleri, Bağdat’taki eylemlerde çekilen görüntülerle birleştirdi, gerçeğinden ayrılamayacak fotoğraflara imza attı. Görüntülerde Joker karakteri, ateşler arasından geçiyor, mermilerden ve gaz bombalarından kaçıyor halde kullanılmıştı. Yine 25 Ekim’de Bağdat’ta yapılacak gösteriler öncesinde de ülkedeki sosyal medya mecralarında profil fotoğraflarının Joker karakteriyle değiştirilmesi çağrısı yapıldı.