Emeklilikte yaşa takılanlar (EYT) için Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın Sosyal Politikalar Kurulu Üyesi Prof. Dr. Vedat Bilgin’i görevlendirmesi ile birlikte yeniden meclisin gündemi haline dönüşen EYT yasası, hükümete seslerini duyurmaya çalışan 6 milyonu aşkın emeklilikte yaşa takılanlar için umut ışığı oldu. İstinye Üniversitesi Öğretim Üyesi Doç. Dr Resul KURT ise haber7’ye EYT ile ilgili “Cumhurbaşkanlığı EYT raporu tamamlandı” şeklinde gerçeği yansıtmayan haberlere karşı tüm sorulara yanıt verdi. İşte EYT ile ilgili öne çıkan gelişmeler…
EYT’DE SON DURUM NE? İNTERNETTE PAYLAŞILAN O BİLGİYE İNANMAYIN
İstinye Üniversitesi Öğretim Üyesi Doç. Dr Resul KURT, EYT yasası ile ilgili internette dolaşan asılsız bilgilere inanmamaları konusunda uyarıda bulundu ve şu açıklamaya yer verdi;
“EYT’de son durum şu şekilde, Emeklilik yaşını bekleyenlerle ilgili uzun zamandır çeşitli taleplerde bulunuluyor. En önde gelen talep ise 8 Eylül 1999 tarihinde yapılan düzenleme bizler için uygulanmasın ve biz bu emeklilikle ilgili haklarımızı kazanalım talebi var. Bu talep kamu tarafında bir karşılık görmüş değil ancak, Cumhurbaşkanı Erdoğan, Vedat Bilgin’i görevlendirmesiyle birlikte bu konuda yeni bir başlangıç olacak.
EYT RAPORU ÇIKTI MI?
Şimdi bir komisyon kurulacak ve bu komisyonla birlikte EYT’lilerin talepleri gündeme gelecek. Sosyal medyada çeşitli raporlar vs. var, ama bunların bir doğruluk payı yok, bunlar Cumhurbaşkanlığı tarafından hazırlanmış raporlar değil. Henüz Cumhurbaşkanlığı tarafından görevlendirilmiş bir komisyon yok. Bir komisyon kurulacak ve tarafların talepleri değerlendirilecek ve en son Sayın Cumhurbaşkanı’mıza bir rapor sunulacak.
İNTERNETTE DOLAŞAN EYT RAPORUNA İNANMAYIN!
Tekrar etmekte fayda var, internette, sosyal medyada gezen ‘Cumhurbaşkanlığı EYT raporu tamamlandı’ bilgileri gerçek değildir.”
EYT NEDİR? KİMLER EYT KAPSAMINA GİRİYOR?
EYT 8 Eylül 1999 tarihinden önce sigortalı olan ve o tarih itibari ile emeklilik hakkı kazanmamış olup kademeli emeklilik yasası ile birlikte emeklilikleri ötelenen kişileri ifade ediyor.
Yani 8 Eylül 1999 tarihinde yani emekliliğine 5 veya 10 yıl kalanlara işe girdiği tarihe, sigorta gün sayısına bakılarak ilave yaş şartı getirilmiş oldu.
YAŞ ŞARTI DEVREYE GİRDİ
Bu tarihten sonra Sosyal Güvenlik Kurumu adı altında birleştirildi. Örneğin ilk kez 30 Nisan 2008’de SSK’lı olan bir erkek 60 yaşında, 7 bin prim günüyle emekli olabilirken, bir gün sonra yani 1 Mayıs 2008’de SSK’lı olan bir erkek 7 bin 200 prim günüyle emekli olabilir hale geldi. Yani bir gün geç sigortalılık 200 gün fazla çalışmayı gerektirdi. 9 Eylül 1999’da da 4447 sayılı Kanun hayata geçerken, bu tarihten önce sigortalı olanlar için de kademeli bir yaş şartı devreye sokuldu. BİR
GECEDE DEĞİŞTİRİLDİ
9 Eylül 1999 ve sonrasında sigortalı olan erkekler için 60, kadınlar için 58 yaş şartı getirildi. Yani, bir gecede emekli olmak için belirli bir yaşı doldurmak zorunda kaldılar. Ve sorun tam da bu noktada başladı. 1999’da sisteme acil müdahale gerekiyordu ve neredeyse bir gecede şartlar değişti. Sonuçta ‘emeklilikte yaşa takılanlar’ oluştu.
EYT’DE FİNLANDİYA VE ALMANYA MODELİ! EYT’YE ÇÖZÜM OLACAK MI?
Emeklilikte yaşa takılanlar (EYT) için gündem konusu olan ve uygulanabilir mi acaba diye merak konusu olan Finlandiya ve Almanya modeli hakkındaki tüm sorulara İstinye Üniversitesi Öğretim Üyesi Doç. Dr Resul KURT modellerden şu şekilde bahsetti;
Cumhurbaşkanlığı Sosyal Politikalar Kurulu Başkanvekili Vedat Bilgin’in EYT’liler ile görüşmesinin ardından, başta Finlandiya ve Almanya modeli olmak üzere birçok formül tartışılmaya başladı. İşte EYT’de Finlandiya ve Almanya modelinin tüm detayları… Finlandiya modeli ‘kısmı erken yaşlılık emekliliği’ olarak geçiyor. Yani kesintili erken emeklilik…. Kısacası emekli aylığınızın belli bir miktarı kesilerek daha erken emekli olabilme imkanı sağlanıyor. Almanya modeli ise şu şekilde;
Almanya’da emeklilik yaşı 65 ve 67 ancak 63 yaşını dolduran bir kişi kesintili emekliliği kabul ettiği zaman emekli maaşından her ay yüzde 0,3 oranında, yıllık ise 3,6 oranında, 2 yıl için ise 7.2 kesintiyi kabul ettiği zaman emekli olabiliyor.
Finlandiya modelinde ise 61 yaşına ulaşan kişiler erken emeklilik imkanından faydalanabiliyor. Yine Almanya modelinden olduğu gibi aynı oranlarda yüzde 25 kesintiye kadar erken emeklilikten faydalanılabiliyor.
Ayrıca KURT, yaptığı açıklamaya göre EYT’den faydalanmak isteyenlerin tamamının aynı görüşte olamadığını belirtti. Kimi EYT’lilerin erken emekli olmak için kesintiye razı olduğunu kimi emeklilerin ise kesinti yapılmadan emekli maaşlarının almak istediğini ifade etti.
EYT YASASINDA KADINLARA AVANTAJ SAĞLANACAK MI?
İstinye Üniversitesi Öğretim Üyesi Doç. Dr Resul KURT, EYT yasasını bekleyen grupları ve kadın çalışanların durumu hakkında detayları Haber7’ye anlattı.
Emeklilikte yaşa takılanlarla ilgili kesin bir rakam yok. Sebebi şu 8 Eylül 1999 tarihinde sigortalı olup hali hazırda emeklilik hakkı kazanmayan herkes bu gruba giriyor, bunun ise yaklaşık 6 milyon kişiden oluştuğunu düşünüyoruz. Ancak olası bir yasal düzenlemede kimisi belki hemen emeklilik imkanına kavuşacak, kimi 2 yıl sonra kimi ise 5 yıl sonra…EYT kategorilerini oluşturanlar ise devlet memurları, SSK’lılar, Bağ-Kur’lular, Tarım Bağ-Kur’lular, Tarım SSK’lılar ve banka sandıkları…
Bu gruplardan ayrı olarak ise kadın çalışanlar daha avantajlı. Sosyal Güvenlik sistemi karınlara erkeklere göre daha erken emekli olma hakkı vermiştir. Örnek olarak 8 Eylül 1999’dan sonra da kadınlara pozitif ayrımcılık yapılmıştır. Erkekler 60 yaşında emekli olabiliyorken kadınlar 58 yaşında emeklilik hakkı kazanabiliyor.
Aynı durum EYT grubu için de geçerli, kadınlar aynı tarihte işe başlayan bir erkeğe göre daha erken emekli olabiliyorlar. EYT düzenlemesi yapıldığında kadın çalışanları da pozitif yönde etkileyecektir.
EYT YASINDAN KİMLER YARARLANACAK? TÜM BEKLEYENLER EMEKLİ OLACAK MI?
İstinye Üniversitesi Öğretim Üyesi Doç. Dr Resul KURT, milyonlarca kişinin en çok merak ettiği soruyu “EYT’den kimler yararlanabilecek sorusunu Haber7’ye yanıtladı. İşte sorunun cevabı;
EYT ile ilgili olası bir düzenleme gündeme gelirse tüm çalışanlar bundan etkilenmeyecek, çünkü emeklilik yaşını bekleyenler grubu esas itibariyle 8 Eylül 1999 öncesi sigortalı olan ve hali hazırda emeklilik hakkı kazanamayanlardan oluşuyor. Dolayısıyla 8 Eylül 1999’dan sonra işe girenler zaten işe girdikleri tarih itibariyle 58-60 yaşında emekli olacaklar. 8 Eylül 1999 öncesi işe girenler bir yasal düzenleme olursa bundan faydalanacak.
EYT ile ilgili olası bir düzenleme gündeme gelirse tüm çalışanlar bundan etkilenmeyecek, çünkü emeklilik yaşını bekleyenler grubu esas itibasiyle 8 Eylül 1999 öncesi sigortalı olan ve hali hazırda emeklilik hakkı kazanmayanlardan oluşuyor. Dolayısıyla 8 Eylül 1999’dan sonra işe girenler zaten işe girdikleri tarih itibasiyle 58-60 yaşında emekli olacaklar. 8 Eylül 1999 öncesi işe girenler bir yasal düzenleme olursa bundan faydalanacak.